ضرورت ادامه روند احیای برجام
یادداشت معین شرقی، حقوق‌دان را درباره مذاکرات برجام بخوانید.
دنیای قلم -اداره درست کشور بدون روابط خوب با دنیا و احیای برجام و عادی‌شدن روابط مالی و بانکی ما با دنیا امکان‌پذیر نیست. دولت آقای رئیسی و هر دولت دیگری هم اگر بر سر کار بود باید با ۱+۴ در زمینه بازگشت آمریکا و ایران به برجام به توافق برسند. آنچه تا امروز دولت آمریکا برای توافق پذیرفته مثبت است و نباید آن را از دست بدهیم. برای بقیه مسائل در آینده فرصت هست. احیای برجام و ادامه مذاکرات وین به دولت سیزدهم واگذار شد. با موضع‌گیری‌های مثبت رئیس‌جمهوری منتخب درباره پایبندی به برجام و التزام دولت آینده به توافقی که نظام جمهوری اسلامی به دست آورده است، افق روشنی از نتیجه مذاکرات احیای برجام پیش‌رو قرار داد. در این میان آنچه اهمیت دارد، دقت در نکات آخرین گزارش برجامی دولت دوازدهم به مجلس و رویکردهای مورد نیاز دولت سیزدهم است که در سایه تدابیر رهبری و شورای عالی امنیت ملی قابل‌تحقق است. آقای رئیسی این هوشیاری را دارد که منافع ملت ایران را زیر پا نگذارد و اسیر شعارهای تندروها نشود؛ بنابراین به نظر می‌رسد دولت جدید توافق وین را در چند ماه آینده امضا خواهد کرد. اما کار در دولت سیزدهم سخت است. باید توجه داشت که مجلس پیگیر مصوبات خود است و می‌خواهد اجازه ندهند که ایران با آمریکا مذاکره کند. از سوی دیگر مجلس دولت را موظف کرده است تا زمانی که طرف‌های دیگر برجام تمامی شروط ایران را نپذیرفته‌اند، نمی‌تواند توافق کند. یعنی اینکه توافق برجام موکول به انجام امر محال شده است و همین امر کار را برای دولت آینده برای احیای برجام سخت می‌کند. اشخاصی که مذاکرات را به این سمت هدایت می‌کنند، باید توجه داشته باشند که امروز مردم آمریکا تحریم نیستند و واردات و صادرات آنها با مانع مواجه نشده است بلکه مردم ایران هستند که منتظر گشایشی هستند تا وضعیت معیشت‌شان بهتر شود. امروز اقتصاد و صنعت و دارو و درمان مردم ایران نیز در‌حال ضربه‌خوردن است؛ زیرا تحریم هستیم و حتی نمی‌توانیم در این عرصه‌ها نیز پول جابه‌جا کنیم. امروز هم آمریکا و هم ایران مسائل مختلف را به یکدیگر گره زده‌اند و این نیز علت دیگری است که رسیدن به توافق را سخت کرده است. طرف‌های غربی در‌حال القای این باور هستند که طولانی‌شدن روند گفت‌وگوها، فقط تهران را دچار مشکلات روزافزونی خواهد کرد که سرانجام آن، انتخاب سخت میان موقعیت حیثیتی یا خروج از مشکلاتی است که بن‌بست در برجام و ادامه تحریم‌ها بر اوضاع آشفته اقتصاد آن تأثیر گذاشته است.
«آنگلا مرکل»، صدراعظم آلمان در دیدار با «جو بایدن» از همین منظر گفته است: توپ اکنون در زمین ایران است. آمریکا، اروپا و حتی روسیه و چین، زیان خود را در صورت شکست گفت‌وگوهای برجامی، به ضرر سیاسی و ناکامی در ایجاد یک توافق بین‌المللی خلاصه می‌کنند اما تصویر پیامد این شکست برای تهران در نگاه غرب و برخی ناظران می‌تواند دامنه وسیع‌تری از حیث اقتصادی، سیاسی، حقوقی و ... ایجاد کند؛ از همین رو‌ست که طرف‌های غربی برای دستیابی به توافق با تهران از خود عجله‌ای نشان نداده و تصمیم را به تهران واگذاشته‌اند. با توجه به اراده دولت بایدن در احیای برجام، اکنون به نظر می‌رسد نخبگان جمهوری اسلامی بهترین زمان برای استفاده ایران از اهرم‌های سخت به‌دست‌آمده را -در پی شکست کارزار فشار حداکثری ترامپ- یافته‌اند. در واقع نه‌تنها منافع ملموسِ حاصل از احیای توافق بلکه از طریق مذاکره با عربستان سعودی نیز این امکان برای آنها وجود دارد که ساختار امنیتی منطقه را به نفع خود تغییر شکل دهند؛ بنابراین بهترین فرصت است که رئیسی و متحدانش تا حد زیادی لحن خود را در برابر این توافق تعدیل کرده و بی‌سروصدا خود را با دیپلماسی دو‌سویه‌ای که توسط دولت حسن روحانی در وین و شورای امنیت ملی در بغداد و مسقط هدایت می‌شود، هم‌سو کنند تا شاهد حصول توافقی اصطلاحا برد-برد باشیم.
منبع: شرق